درس 1
در ابتدا و در درس اول قصد داریم به شرح مختصری از تاریخچه بورس بپردازیم و اینکه چرا شرکت ها برای ورود به بورس مشتاق هستند!
تاریخچه
حدود 500 سال پیش در یکی ازشهرهای بلژیک درمقابل منزل فردی به نام (واندر بورس) صرافان گرد هم آمده اوراق بهادار دادوستد میکردند. از آن پس هرمکانی راکه درآن، اوراق بهادار مورد معامله قرارمی گرفت بورس نامیدند.
اولین بورس دنیا درشهر آنورس بلژیک ایجاد شد. درحال حاضر دراغلب کشورهای دنیا تشکیلات بورس وجود دارد و فدراسیون بورسهای جهان به عنوان یک سازمان هماهنگ کننده بین المللی نسبت به همکاری و تشریک مساعی بین بورسها ، حفاظت از منابع و حقوق صاحبان سهام وتوسعه بازار سرمایه فعالیت می نماید.
برخی از بورسهای مهم دنیا عبارتند از بورس نیویورک، بورس لندن، بورس استکهلم، بورس مونترال وبورس توکیو.
سابقه ایجاد بورس در ایران
فکر اصلی ایجاد بورس در ایران به سال 1315 برمیگردد. دراین سال یک کارشناس هلندی و یک کارشناس بلژیکی به منظور بررسی و اقدام در مورد تهیه و تنظیم مقررات ناظر برفعالیت بورس اوراق بهادار به ایران آمدند،اما مطالعات آنها با آغاز جنگ جهانی دوم متوقف گردید. پس از کودتای 28 مرداد 1332 ، مجدداً در سال 1333 ماموریت تشکیل بورس اوراق بهادار به اتاق بازرگانی و صنایع و معادن،بانک مرکزی و وزارت بازرگانی وقت محول گردید. این گروه پس از 12 سال تحقیق و بررسی در سال 1345 قانون و مقررات تشکیل بورس اوراق بهادار تهران را تهیه ، ولایحه مربوط را به مجلس شورای ملی ارسال داشتند. این لایحه در اردیبهشت 1345 تصویب شد و بورس تهران عملاً در سال 1346 با ورود سهام بانک صنعت و معدن و شرکت نفت پارس فعالیت خود را آغاز نمود.
مزایای سرمایه گذاری در بورس
حال باید دید که چرا آحاد مردم درخصوص ورود به این بازار اظهار تمایل می نمایند . دراین قسمت تنها به ذکر چکیده ای از عوامل موثر در این امر خواهیم پرداخت :
- نبود حد سرمایه مجاز به نحوی که هر فردی با هر میزان سرمایه امکان ورود به این بازار را خواهد داشت . به عنوان مثال دربازار سرمایه شما به راحتی می توانید با مبلغ یک میلیون ریال بخشی ازسهام یک شرکت بزرگ و معتبر را خریداری نمائید . اما اگر بازار بورسی وجود نمی داشت ، به سختی می توانستید درشرایط عادی با این مبلغ حرکت اقتصادی خاصی را انجام دهید .
- قابلیت نقد شوندگى بالا که موجب گردیده تا درشرایط عادی ورود و خروج شما به این بازار در کمتر از چند روز فراهم گردد . که یقینا با توسعه الکترونیکی بازار این مدت می تواند حتی به چند ساعت تقلیل پیدا نماید که تقریبا چنین وضعیت مشابه ای به ندرت درسایر رویه های سرمایه گذاری یافت مى شود.
- بازده بالاتر از منابع پربازده شناخته شده در بازارهای مشابه ، بادرنظر گرفتن ریسک بهینه .
- تب گسترش این بازار که به عنوان عاملی نادیدنی (همانند تب طلا در ایالات متحده)، بازار امروز ایران را فرا گرفته است و همچنان تا ظرفیت نهایی و تعادل، گام های بسیار بزرگی را در پیش روخواهد داشت . علی رغم عدم تنوع دربازار بورس ایران ، درعین حال منابع کسب سود دراین بازار بسیار متنوع است ، به نحوی که یک سهم خریداری شده می تواند برای دارنده آن ، به طرق گوناگون سود ایجاد نماید که از آن جمله می توان به انواع افزایش سرمایه ، ما به التفات قیمت خرید با قیمت روز ، سود نقدی و ... اشاره داشت .
- ظرفیت های باز موجود به نحوی که علیرغم تمام رشدهای این بازار همچنان ظرفیتهای رشد فوق العاده بکر و دست نخورده ای وجود دارد، که سیاستهای خصوصی سازی دولت نیز بعنوان یکی از اهداف کلان اقتصادی در واقع تقویت کننده این موضوع می باشد .
مزایای ورود به بورس برای شرکتها
- استفاده از معافیت های مالیاتی ، شرکتهایی که در بورس مورد پذیرش قرارمی گیرند مادامیکه از لیست سازمان بورس و اوراق بهادار خارج نگردیده باشند ، مى توانند نسبت به نرخ مقطوع مالیات حداقل از % 10 معافیت مالیاتی بهره مند گردند.
- در بورس به جهت تمرکز سرمایه که با هدف مشارکت درحقوق شرکتهای مورد پذیرش صورت گرفته و تشکیل یک بازار هدفمند را داده است ، امکان افزایش سرمایه بسیار ساده تر از حالتی است که شرکتها در خارج از بورس به این امر اقدام میورزند. چرا که مجبور خواهند بود تا برای افزایش سرمایه به دنبال شرکای جدید ، که بعضا با چانه زنی نیز همراه خواهد بود و منجر به افزایش هزینه های مرتبط با توسعه را فراهم خواهد گردانید مواجه گردند .
- انتشار اوراق قرضه که براساس قانون تجارت به شرکتهای سهامی عام این اجازه داده شده و طبعا حضور در یک بازار متمرکز این امر را به نحو چشمگیری تسهیل خواهد نمود .
- به روز رسانی ارزش واقعی شرکت که این موضوع می تواند انعکاس دهنده نگرش یک بازار متخصص نسبت به آتیه شرکت مورد بررسی باشد و کاملا واضح خواهد بود که این امر توانایی ارایه خط مشی مدیریتی به مجموعه مدیران شرکتهای بورسی را در راهبرد اهداف خود فراهم خواهد ساخت. ورود به بورس و عبور از فیلترهای نظارتی و کنترلی آن بعضا موجب کسب وجهه و اعتبار برای شرکتهای پذیرفته شده را فراهم ساخته که این امر می تواند موجبات یکسری منافع نادیده ای را برای این شرکتها فراهم آورد.
موفق باشید